భారతీయ నాణేలపై ఉన్న ప్రత్యేక గుర్తులు వాటి టంకశాల (మింట్) మూలాన్ని సూచిస్తాయి. ఈ గుర్తులు నాణెం ఎక్కడ తయారయిందో గుర్తించడానికి ఉపయోగపడతాయి. భారతదేశంలో నాలుగు టంకశాలలు నాణేలను ముద్రిస్తున్నాయి, మరియు ప్రతి ఒక్కటి దాని స్వంత ప్రత్యేక గుర్తును కలిగి ఉంది:
- ముంబై టంకశాల (Mumbai Mint) – ఆకుపచ్చ రంగు గుర్తు లేదా ‘♦’ (డైమండ్)
- ఈ టంకశాల 1829లో స్థాపించబడింది.
- నాణేల కింది భాగంలో డైమండ్ ఆకారంలో గుర్తు ఉంటుంది.
- కోల్కతా టంకశాల (Kolkata Mint) – గుర్తు లేదు
- ఇది భారతదేశంలోని పురాతన టంకశాల (1757లో స్థాపన).
- ఇక్కడ తయారైన నాణేలపై ఎటువంటి గుర్తు ఉండదు.
- హైదరాబాద్ టంకశాల (Hyderabad Mint) – ★ (నక్షత్రం గుర్తు)
- 1903లో స్థాపించబడింది.
- నాణేలపై చిన్న నక్షత్రం గుర్తు ఉంటుంది.
- నోయిడా టంకశాల (Noida Mint) – • (చుక్క గుర్తు)
- 1988లో స్థాపించబడింది.
- నాణేలపై చుక్క లేదా బిందువు గుర్తు ఉంటుంది.
ఎందుకు ఈ గుర్తులు అవసరం?
- నాణేల గుర్తింపు: ఏ టంకశాలలో తయారైందో తెలుసుకోవడానికి ఈ గుర్తులు సహాయపడతాయి.
- నాణేల నాణ్యత నియంత్రణ: ఒక నాణెంలో లోపం ఉంటే, అది ఏ మింట్ నుండి వచ్చిందో తెలుసుకోవచ్చు.
- సంచలనాత్మక హక్కు: ప్రతి టంకశాలకు దాని స్వంత గుర్తు ఉండటం వల్ల నాణేల జారీలో పారదర్శకత పెంచుతుంది.
ముఖ్యమైన విషయాలు:
- భారత ప్రభుత్వం మాత్రమే నాణేలను జారీ చేసే అధికారం కలిగి ఉంది (RBI కాదు).
- ప్రస్తుతం 1, 2, 5, 10, మరియు 20 రూపాయల నాణేలు చెలామణిలో ఉన్నాయి.
- ప్రతి సంవత్సరం ఎన్ని నాణేలు జారీ చేయబడతాయో ఖచ్చితమైన గణాంకాలు ప్రభుత్వం వెల్లడించదు.
కాబట్టి, మీ చేతిలో ఉన్న నాణెంపై ఉన్న చిన్న గుర్తును పరిశీలించండి – అది భారతదేశంలోని ఏ టంకశాల నుండి వచ్చిందో మీకు తెలియజేస్తుంది! 🌟
