భారతదేశం నుంచి ప్రపంచానికి ఎగుమతి అవుతున్న పండ్లలో మామిడి ప్రత్యేకంగా నిలుస్తుంది. ముఖ్యంగా యుఎస్(అమెరికా) మార్కెట్లో ఇండియన్ మామిడికి ఎంతో ఆదరణ ఉంది. కానీ ఈసారి మామిడి వ్యాపారులకు అనుకోని షాక్ తగిలింది. లక్షల రూపాయలు ఖర్చు పెట్టి ఎగుమతి చేసిన మామిడి పండ్లను అమెరికా అధికారులు తిరస్కరించారు. దాంతో, వ్యాపారులు కోట్ల రూపాయల నష్టాన్ని చవిచూడాల్సి వచ్చింది. ఒక్క చిన్న డాక్యుమెంట్ లోపం వల్ల ఇలా జరిగిందంటే ఆశ్చర్యమే కాదు, ఆందోళనకరం కూడా.
15 కంటైనర్లు తిరస్కరణకు గురైన కథ
ఈ నెల మే 8, 9 తేదీల్లో ముంబైలో మామిడి పండ్లకు తప్పనిసరి అయిన ఇర్రేడియేషన్ ప్రక్రియను పూర్తి చేశారు. ఇది పండ్లలో ఉండే పురుగులు, కీటకాలను తొలగించి వాటిని భద్రంగా అమెరికాకు పంపేందుకు అవసరమైన స్టెప్. కానీ ఈ ప్రక్రియ జరిగిన తర్వాత జారీ చేయాల్సిన ముఖ్యమైన డాక్యుమెంట్ ‘పీపీక్యూ203 ఫారం’లో పొరపాట్లు జరిగినట్లు అమెరికా అధికారులు గుర్తించారు. దాంతో సుమారు 15 కంటైనర్ల మామిడి పండ్లను లాస్ ఏంజిల్స్, శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో, అట్లాంటా వంటి ప్రధాన విమానాశ్రయాల్లోనే నిలిపివేశారు.
పత్రాల్లో తప్పులే అన్నీ చేశాయి
పీపీక్యూ203 అనే ఫారం సరిగా జారీ కాలేదని, అందులో తప్పులు ఉన్నాయని అమెరికా కస్టమ్స్ అండ్ బోర్డర్ ప్రొటెక్షన్ స్పష్టం చేసింది. దీంతో వ్యాపారులు మామిడిని తిరిగి భారత్కు పంపించాలంటే అధిక ఖర్చు రావడంతో, చివరికి వాటిని అక్కడే ధ్వంసం చేయాల్సి వచ్చింది. దాదాపు 5 లక్షల డాలర్లు అంటే మన కరెన్సీలో రూ.4.15 కోట్ల వరకు నష్టం వాటిల్లినట్లు అంచనా. ఇది నష్టమే కాదు, దేశవ్యాప్తంగా మామిడి వ్యాపారుల నమ్మకాన్ని దెబ్బతీసే పరిణామం.
ఇర్రేడియేషన్ సర్టిఫికెట్ గందరగోళం
ఇర్రేడియేషన్ ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాతే యూఎస్డీఏ ప్రతినిధులు పీపీక్యూ203 ఫారం ఇస్తారని వ్యాపారులు చెబుతున్నారు. ఆ ఫారం లేకుండా ఎక్స్పోర్ట్ మంజూరవదని వారు అంటున్నారు. అలాంటప్పుడు అధికారులు ఎలా ఇలాంటి తప్పు చేశారనేది అర్థం కావడం లేదు. ఇక్కడ జరిగిందేమిటంటే, ముంబైలోని ఇర్రేడియేషన్ సెంటర్ నుంచే ఈ డాక్యుమెంట్లు జారీ అయ్యాయి. అమెరికా వ్యవసాయ విభాగ ప్రతినిధి పర్యవేక్షణలోనే మొత్తం ప్రక్రియ జరుగుతుంది. అలాంటి కీలక కేంద్రం నుంచే పొరపాట్లు జరగడం వ్యాపారులను తీవ్రంగా నిరాశ పరచింది.
వ్యాపారుల ఆవేదన వెలికి వచ్చిన వాస్తవాలు
ఎగుమతిదారులు చాలా బాధతో మాట్లాడుతున్నారు. “ఇంత ఖర్చు చేసి, అన్ని నిబంధనలు పాటించి మేము మామిడి పంపించాం. కానీ ఇప్పుడు ఒక్క ఫారం తప్పుతో మాకు ఈ విధంగా నష్టం వచ్చింది. అంతే కాదు, పండ్లను తిరిగి తెచ్చుకోవడం కూడా అసాధ్యం కావడంతో వాటిని నాశనం చేయడం తప్ప మరో దారి లేదు,” అని ఒక వ్యాపారి వాపోయారు.
మరో వ్యాపారి తెలిపిన వివరాల ప్రకారం, మే 9 నుండి 11 మధ్య లాస్ ఏంజిల్స్ విమానాశ్రయంలో ఆయన పంపిన మామిడి స్టాక్ను నిలిపివేసి, దాన్ని నాశనం చేయాలని ఆదేశించారట. ఇర్రేడియేషన్ ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాతే పత్రాలు ఇచ్చారని, అలాంటి పరిస్థితిలో డాక్యుమెంట్లలో లోపం ఎలా వచ్చిందో అర్థం కావడం లేదని ఆయన చెప్పారు.
భారత మామిడి రవాణాపై అమెరికా అధికారుల వేశం
అమెరికా అధికారులు ఈ విషయాన్ని స్పష్టంగా చెప్పారు. పీపీక్యూ203 ఫారం సరైనదిగా లేకపోతే సరుకు చెల్లదు. మామిడిని తిరిగి పంపించాలన్నా, అక్కడే ధ్వంసం చేయాలన్నా ఆ ఖర్చును అమెరికా ప్రభుత్వం భరించదని USDA (United States Department of Agriculture) తెలిపింది. ఇలా తేల్చేయడంతో వ్యాపారులకు ఇది భయంకరమైన షాక్గా మారింది.
అధికార విభాగాల మధ్య పదునైన సమాధానాలు
ఈ ఘటనపై స్పందించిన అపెడా (Agricultural and Processed Food Products Export Development Authority) కార్యాలయం, ఇది ముంబై వాషిలో ఉన్న మహారాష్ట్ర రాష్ట్ర వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ బోర్డు (MSAMB) పరిధిలోనిది, వారే సమాధానం ఇవ్వాలని తెలిపారు. ఈ ఘటనపై వాణిజ్య, పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ ఆధీనంలో పనిచేసే అపెడా కూడా పూర్తి వివరాలను ఇవ్వలేదు. ఎంఎస్ఏఎంబీకి ఈమెయిల్ ద్వారా వివరణ కోరినా ఇంకా సమాధానం రాలేదు.
మామిడి ఎగుమతుల భవిష్యత్తుపై మబ్బులు
అమెరికా మార్కెట్ భారత మామిడి పండ్లకు ప్రధానంగా నిలుస్తుంది. అలాంటి మార్కెట్లో ఇలా ఒకసారి డాక్యుమెంటేషన్ లోపం వల్ల పూర్తిగా వ్యాపారం తలకిందులు కావడం భవిష్యత్తులో భారత మామిడి ఎగుమతులపై తీవ్ర ప్రభావం చూపే అవకాశముంది. ఇతర దేశాలు కూడా భారత పండ్లపై అనుమానం పెంచుకునే ప్రమాదం ఉంది. ఒక చిన్న బాధ్యతారాహిత్యం వల్ల అంత పెద్ద నష్టం జరిగితే, ఇకనైనా అధికారులు, కేంద్రాలు మరింత జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి.
ముగింపు మాట
వివరాల్లో ఒక్క చిన్న పొరపాటు కారణంగా కోట్ల రూపాయల విలువైన భారత మామిడిని ధ్వంసం చేయడం చాలా దురదృష్టకరం. ఇలాంటి తప్పులు మళ్లీ జరగకుండా చర్యలు తీసుకోవాలి. దేశ పండ్ల గౌరవం ప్రపంచవ్యాప్తంగా నిలవాలంటే, ఇలాంటి సాంకేతిక అంశాలలో గూడా అత్యంత జాగ్రత్త అవసరం. వ్యాపారుల నమ్మకాన్ని నిలబెట్టుకోవాలంటే, ప్రభుత్వం, అధికారులు వేగంగా స్పందించి, బాధ్యులను గుర్తించి చర్యలు తీసుకోవాలి. లేకపోతే విదేశీ మార్కెట్లో మన దేశ పండ్లకు మారే ప్రతిష్ఠ దెబ్బతింటుంది.