భారతదేశంలో క్రెడిట్ కార్డు మోసాలు ఎక్కువగా ఆన్‌లైన్ లావాదేవీల ద్వారా జరుగుతున్నాయి. డిజిటల్ చెల్లింపుల పెరుగుదల వల్ల ధననష్టం, ఐడెంటిటీ చోరీ, మోసపూరిత లావాదేవీలు పెరుగుతున్నాయి.
క్రెడిట్ కార్డు వినియోగదారులుగా మన హక్కులను తెలుసుకుని, జాగ్రత్తగా ఉండటం చాలా అవసరం. ఈ మోసాల బారినపడకుండా ఉండేందుకు భారత ప్రభుత్వం కొన్ని చట్టపరమైన హక్కులను కల్పించింది.
1. వ్యక్తిగత గోప్యత మరియు అనవసరమైన క్రెడిట్ కార్డుల నుండి రక్షణ
- రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) నిబంధనల ప్రకారం, వినియోగదారుల అనుమతి లేకుండా బ్యాంకులు లేదా NBFCలు క్రెడిట్ కార్డులను జారీ చేయకూడదు.
- మీ అనుమతి లేకుండా కార్డు జారీ చేయబడితే, ఆ కార్డు ద్వారా చేసిన అన్ని చార్జీలు రద్దు చేయాల్సి ఉంటుంది.
- డూ నాట్ కాల్ రిజిస్ట్రీ (DNCR) ప్రకారం, మీ వ్యక్తిగత సమాచారం అనుమతి లేని వ్యక్తులకు ఇవ్వకూడదు.
2. మోసపూరిత లావాదేవీలపై మీ బాధ్యత పరిమితం
- మీరు కార్డు పొందకముందే, లేదా మీ అనుమతి లేకుండా ఏదైనా లావాదేవీ జరిగితే, మీరు బాధ్యత వహించాల్సిన అవసరం లేదు.
- ఏదైనా అనుమానాస్పద లావాదేవీ కనిపిస్తే, 60 రోజులలోపుగా బ్యాంకును సంప్రదించి దానిపై వివరణ కోరవచ్చు.
- అలాగే, బ్యాంక్‌కు ఫిర్యాదు సమర్పించడానికి అనుమతించే పత్రాలను సమర్పించాలి.
- క్రెడిట్ కార్డు మోసంపై తక్షణమే మీ బ్యాంక్, క్రెడిట్ బ్యూరో మరియు నేషనల్ సైబర్ క్రైమ్ రిపోర్టింగ్ పోర్టల్‌లో (https://cybercrime.gov.in) ఫిర్యాదు చేయాలి.
3. వినియోగదారుల హక్కులు మరియు బ్యాంకింగ్ చట్టాల ద్వారా రక్షణ
- వినియోగదారుల సంరక్షణ చట్టం, 2019 ప్రకారం, తప్పుడు వాణిజ్య పద్ధతులు, అధిక చార్జీలు లేదా తెలియని ఫీజులపై మీరు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.
- బ్యాంకింగ్ ఒంబుడ్స్మాన్ స్కీమ్ ద్వారా న్యాయవాది అవసరం లేకుండా బ్యాంక్ సేవలపై ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.
- బ్యాంకులు, NBFCలు రుణ వసూళ్లను న్యాయబద్ధంగా నిర్వహించాలి. భయపెట్టడం, బెదిరించడం, వేధించడం వంటి చర్యలు చట్టపరమైన శిక్షలకు గురవుతాయి.
- “పేమెంట్ అండ్ సెటిల్మెంట్ సిస్టమ్ యాక్ట్, 2007” ప్రకారం, క్రెడిట్ కార్డు లావాదేవీల భద్రతపై బ్యాంక్ బాధ్యత వహించాలి.
మోసాల నుంచి ఎలా రక్షించుకోవాలి?
- క్రెడిట్ కార్డు స్టేట్‌మెంట్స్‌ను తరచుగా పరిశీలించండి.
- ఏదైనా అనుమానాస్పద లావాదేవీ ఉంటే వెంటనే బ్యాంకును సంప్రదించండి.
- ప్రైవేట్ డేటా ఎవరితోనూ పంచుకోవద్దు.
- అధికారిక వెబ్‌సైట్‌లు మరియు నెట్‌బ్యాంకింగ్ మాత్రమే ఉపయోగించండి.
తీర్మానం
మీ హక్కులను తెలుసుకుని, మోసాల నుండి రక్షించుకోవడం చాలా ముఖ్యం. తప్పనిసరిగా తగిన ప్రాధాన్యతనిస్తూ జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే, ఆర్థిక నష్టాలను నివారించవచ్చు.
Related News
బ్యాంకులు మరియు ఆర్థిక సంస్థలు మీకు న్యాయంగా వ్యవహరించడానికి ఈ హక్కులు సహాయపడతాయి. కావున, మీ క్రెడిట్ కార్డు ఉపయోగంలో జాగ్రత్తలు పాటించండి!
(గమనిక: క్రెడిట్ కార్డు ఉపయోగించడం కొన్ని రిస్కులతో కూడుకున్నది.)
