ప్రైవేట్ మద్యం దుకాణాల ఏర్పాటుతో ప్రభుత్వ ఆదాయం ఇప్పటికే గణనీయంగా తగ్గింది. 2023-24లో ప్రభుత్వానికి దాదాపు రూ. 36 వేల కోట్లు ఆదాయంగా వచ్చింది. ఇందులో రూ. 28-30 వేల కోట్లు డిస్టిలరీలకు చెల్లించే డబ్బుతో పాటు ఉద్యోగుల జీతాలకు ఖర్చు చేశారు.

గత ఏడాది ఏపీలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత, ప్రైవేట్ మద్యం దుకాణాలను ఏర్పాటు చేయాలనే ప్రతిపాదనపై ఆర్థిక శాఖ అభ్యంతరం వ్యక్తం చేసింది. ఏపీలో ప్రభుత్వానికి భారీ ఆదాయాన్ని అందించే మద్యం అమ్మకాలను ప్రైవేట్ వ్యక్తులకు అప్పగించడం వల్ల ప్రభుత్వ ఆదాయం తగ్గుతుందని సూచించినప్పటికీ, ప్రభుత్వం కొత్త విధానంలో ప్రైవేట్ మద్యం దుకాణాల ఏర్పాటుకు ఎంచుకుంది. గత ఏడాది అక్టోబర్ 16 నుండి ఏపీలో 3 వేలకు పైగా ప్రైవేట్ మద్యం దుకాణాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.

మద్యం దుకాణాలలో అమ్మకాలకు 20 శాతం కమిషన్ ఇస్తామని ప్రకటించడంతో పోటీగా దరఖాస్తులు వచ్చాయి. ఏపీలో మద్యం వ్యాపారాలన్నీ ఆయా నియోజకవర్గాల్లోని స్థానిక ప్రజా ప్రతినిధుల పర్యవేక్షణలోనే నడుస్తున్నాయనే విమర్శలు ఉన్నాయి. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా కొంతమంది ఎమ్మెల్యేలు మద్యం వ్యాపారాలకు దూరంగా ఉంటున్నారనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఈ విషయంలో, మద్యం వ్యాపారంలో పెట్టుబడులు పెట్టడం వల్ల తగిన లాభాలు రావడం లేదని వ్యాపారులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. గత డిసెంబర్‌లో, కమిషన్ పెంచకపోతే అమ్మకాలను నిలిపివేస్తామని వారు అల్టిమేటం కూడా ఇచ్చారు.

ఈ సందర్భంలో, వ్యాపారుల ఆందోళనల కారణంగా మద్యం అమ్మకాలపై చెల్లించే మార్జిన్‌ను పెంచడానికి ఎక్సైజ్ శాఖ అంగీకరించినట్లు తెలుస్తోంది. గురువారం జరిగిన కేబినెట్ సమావేశంలో ఈ మేరకు నిర్ణయం తీసుకున్నప్పటికీ, ఎన్నికల కోడ్ నేపథ్యంలో ఈ నిర్ణయం అధికారికంగా ప్రకటించలేదని తెలుస్తోంది.

ధరల తగ్గింపు లేనట్లుగా…

గత కొన్ని నెలలుగా, ఏపీలో మద్యం ధరలు తగ్గుతాయని వార్తలు వస్తున్నాయి. అయితే, ఒక బ్రాండ్ బ్రాందీ మరియు మరొక బ్రాండ్ విస్కీ మాత్రమే వాటి ధరలను రూ. 30 వరకు తగ్గించాయి. ఒక ప్రముఖ నటుడు బ్రాందీకి బ్రాండ్ ప్రమోటర్. గత ఐదు సంవత్సరాలలో మద్యం వ్యాపారంలో హెచ్చుతగ్గులను ఎదుర్కొన్న మరో బ్రాండ్ కూడా తన ధరను తగ్గించుకుంది. ఈ క్రమంలో, డిసెంబర్ నుండి ఎక్సైజ్ శాఖ దాదాపు పది బ్రాండ్ల ధరలు తగ్గుతాయని లీకులు లీక్ చేస్తోంది. మద్యం ధరలను ఖరారు చేయడానికి వివిధ ప్రయత్నాలు చేసినప్పటికీ, ధరలు తగ్గలేదు. ఎక్సైజ్ శాఖ నిర్వహణ కారణంగా ప్రభుత్వం సందిగ్ధంలో పడినట్లు కనిపిస్తోంది.

వైఎస్ఆర్సిపి పాలనలో, మే 2019 నాటికి ధరలతో పోలిస్తే తక్కువ నాణ్యత గల మద్యం ధరలు దాదాపు 80-100 శాతం పెరిగాయి. సంపూర్ణ మద్య నిషేధం పేరుతో, ధరలను మొదట్లో 200 శాతం పెంచి, తరువాత 100 శాతానికి తగ్గించారు. దీని వల్ల ప్రభుత్వంపై తీవ్ర వ్యతిరేకత వచ్చింది. మద్యం అమ్మకాల ద్వారా వచ్చే డబ్బును అమ్మ ఒడి వంటి పథకాలకు ఖర్చు చేశారు. ప్రజలను పనికి నియమించుకుని సంపాదించిన డబ్బును ప్రభుత్వం తీసుకొని పథకాలకు పంపిణీ చేసిందనే విమర్శలు వచ్చాయి. ఇది గత ప్రభుత్వంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపింది.

త్వరలో మద్యం ధరలు పెరగనున్నాయి…

ఏపీలో త్వరలో మద్యం ధరలు పెరుగుతాయని స్పష్టమైన సంకేతాలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం దుకాణదారులకు చెల్లిస్తున్న కమిషన్‌ను 14.5 శాతానికి పెంచాలని నిర్ణయించినందున, ధరలు ఆ మేరకు పెరిగే అవకాశం ఉంది. ప్రస్తుతం ప్రభుత్వానికి వస్తున్న డబ్బును వదులుకోకుండానే మద్యం ధరలను ఆ మేరకు పెంచుతామని చెబుతున్నారు.

మద్యం, అమ్మకాలు, లైసెన్స్‌ల ద్వారా వచ్చే ఆదాయంలో ఎక్సైజ్ శాఖ తన అనాలోచిత చర్యల కారణంగా ఖజానాకు భారీ నష్టాన్ని ఎదుర్కొంటోంది మరియు ఇప్పుడు ఆ భారం ప్రజలపై పడుతుంది. కొత్త విధానం వచ్చిన నాలుగు నెలల్లో ధరలు పెంచుతారనే వాస్తవం విమర్శలకు తావిస్తోంది. మద్యం అమ్మకాలపై లైసెన్సుదారులకు చెల్లించే మార్జిన్‌ను 14 శాతానికి పెంచడానికి మంత్రివర్గం ఆమోదించింది

మద్యం లైసెన్స్‌దారులకు చెల్లించే మార్జిన్‌ను ఉత్పత్తిపై అన్ని రకాల పన్నుల తర్వాత వచ్చే ధరగా ఇష్యూ ధరగా నిర్ణయిస్తారు. దీనిపై వ్యాపారులకు మార్జిన్ ఇస్తారు. MRPని నిర్ణయించడానికి వ్యాపారులకు చెల్లించే మార్జిన్‌ను కలుపుతారు. గత సంవత్సరం, దుకాణాలను ఖరారు చేసినప్పుడు, మద్యం ఇష్యూ ధరపై 20 శాతం కమిషన్ ఇవ్వబడుతుందని ప్రకటించారు. ప్రస్తుతం, వ్యాపారులకు పది శాతం కంటే తక్కువ కమిషన్ లభిస్తోంది. దీనితో, వారు వ్యాపారం చేయవద్దని ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెచ్చి విజయం సాధించారు.

వ్యాపారులకు మార్జిన్‌ను 14 శాతం పెంచడం ద్వారా ప్రభుత్వం రూ. 1,000 కోట్ల వరకు నష్టపోతుంది. ఎక్సైజ్ శాఖ దాని స్థానంలో ధరలను పెంచడానికి అనేక ప్రతిపాదనలను సిద్ధం చేసింది. గరిష్ట రిటైల్ ధర రూ. 150 దాటిన బ్రాండ్‌లపై ప్రతి ప్రతిపాదన ధరను రూ. 10 పెంచాలి. అన్ని వర్గాల మద్యం బ్రాండ్‌లకు 14 శాతం మార్జిన్ ఇచ్చి, రూ. 150 కంటే ఎక్కువ ధర ఉన్న బ్రాండ్‌లపై రూ. 10 పెరుగుదల చేస్తే, ప్రభుత్వం రూ. 135 కోట్లు మాత్రమే నష్టపోతుందని లెక్కించారు.

త్రైమాసిక ధర గల రూ.99 బ్రాండ్లు మినహా అన్ని బ్రాండ్లకు 14 శాతం మార్జిన్ ఇచ్చి, 14 శాతం మార్జిన్ ఇస్తే, ప్రభుత్వానికి అదనంగా రూ.320 కోట్లు వస్తాయి. రూ.150 కంటే ఎక్కువ ధర ఉన్న బ్రాండ్లపై 10 శాతం పెరుగుదల చేసి, మార్జిన్‌ను 10.5 మరియు 14 శాతంగా రెండు వర్గాలుగా అమలు చేస్తే, ఆదాయం రూ.220 కోట్లు పెరుగుతుందని లెక్కించారు. నిన్నటి వరకు మద్యం ధరలను తగ్గిస్తామని హామీ ఇచ్చిన ఎక్సైజ్ శాఖ ఇప్పుడు ధరలు పెంచేందుకు ప్రయత్నిస్తుండటంతో ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఏకమయ్యే అవకాశం ఉండవచ్చు.