హిందూ పండుగలలో అతి ముఖ్యమైన పండుగలలో ఒకటైన మహా శివరాత్రిని శివుని గౌరవార్థం జరుపుకుంటారు. దీనిని ఫాల్గుణ మాసంలో (ఫిబ్రవరి-మార్చి) క్షీణిస్తున్న చంద్రుని 14వ రాత్రి జరుపుకుంటారు. ఇతర పండుగల మాదిరిగా కాకుండా మహా శివరాత్రి అనేది రాత్రంతా కొనసాగే ఆధ్యాత్మిక ఆచారం. భక్తులు ఉపవాసం ఉండి మంత్రాలు జపిస్తూ శివ నామాన్ని ధ్యానిస్తారు. నీలకంఠుని ఆశీర్వాదం కోసం అనేక ఆచారాలు నిర్వహిస్తారు. హిందూ గ్రంథాలు, పురాణాలు, చారిత్రక సంప్రదాయాలలో మహా రాత్రికి గొప్ప ప్రాముఖ్యత ఉంది. మహా శివరాత్రిని జరుపుకోవడానికి గల కారణాన్ని వివరించబడింది.
1. శివుడు, పార్వతి దేవి దైవ వివాహం
శివ పురాణం ప్రకారం.. మహా శివరాత్రి అనేది శివుడు పార్వతి దేవిని వివాహం చేసుకున్న రాత్రి. అందుకే వివాహం చేసుకోబోయే వివాహితలు, మహిళలు ఉపవాసం ఉండి సంతోషకరమైన వివాహం కోసం ప్రార్థిస్తారు.
2. విషాన్ని సేవించిన పరమాత్మ
సముద్ర చిలికిన సమయంలో హాలాహల అనే ప్రాణాంతక విషం ఉద్భవించింది. ఇది విశ్వాన్ని నాశనం చేస్తుందని బెదిరించింది. విశ్వాన్ని రక్షించడానికి, శివుడు ఆ విషాన్ని సేవించి తన గొంతులో వేసుకుని దానిని నీలి రంగులోకి మార్చాడు. ఈ దైవిక చర్య జరిగిన రాత్రిని మహా శివరాత్రిగా పరిగణిస్తారు.
3. జ్యోతిర్లింగం
లింగ పురాణం ప్రకారం.. మహా శివరాత్రి సమయంలో, శివుడు తన సంపూర్ణ శక్తిని సూచించే అనంతమైన అగ్ని స్తంభం (జ్యోతిర్లింగం)గా కనిపించాడు. ఈ సంఘటనను రుద్రాభిషేకం, శివలింగాన్ని పూజించడం ద్వారా గౌరవిస్తారు.
4. శివ తాండవం
మరొక సంప్రదాయం ప్రకారం.. మహా శివరాత్రి అనేది శివుడు తన విశ్వ నృత్యం (తాండవం) చేసిన రాత్రి, ఇది సృష్టి, సంరక్షణ, విధ్వంసాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ రాత్రి శివుడిని పూజించడం వల్ల ముక్తి, మోక్షం లభిస్తాయని భక్తులు నమ్ముతారు.
