గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో మన దేశంలో డిజిటల్ లావాదేవీలు విపరీతంగా పెరిగాయి. నేడు ప్రతి ఒక్కరితో స్మార్ట్ఫోన్ ఉండటం సహజం. స్మార్ట్ఫోన్ ఉంటే గూగుల్ పే, ఫోన్పే, పేటీఎం లాంటి యాప్స్ సహాయంతో డబ్బులు పంపడం, తీసుకోవడం చాలా ఈజీ అయిపోయింది. ఇక నాన్న దుకాణంలో అయినా, కూరగాయల అమ్మకందారుని దగ్గరైనా, పెద్ద షాపింగ్ మాల్లో అయినా QR కోడ్ స్కాన్ చేసి డబ్బులు చెల్లించడం మనకెంతో తెలిసిన విషయం.
ఈ సౌలభ్యం ఎంత మంచిదో అదే సమయంలో ఎంత ప్రమాదకరమో కూడా మనకు అర్థం కావాలి. ఎందుకంటే ఇది మన కష్టార్జిత సంపాదనకు సంబంధించిన విషయం. మన పొదుపు డబ్బును కాపాడుకోవడం మన బాధ్యత.
సులభతలో ఉన్న భయం
UPI సదుపాయం వల్ల డబ్బు పంపడం వేగంగా, సులభంగా జరుగుతుంది. కానీ దీనిలో కొన్ని ముప్పులు కూడా ఉన్నాయి. ప్రతి ఒక్కరూ అప్రమత్తంగా ఉండాలి. అపరాధుల చెతుల్లో చిక్కాలంటే కేవలం ఒక్క క్లిక్ చాలు. మనమే మన డబ్బును పోగొట్టుకునే పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది. అందుకే కొన్ని ముఖ్యమైన విషయాల్లో జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా అవసరం.
UPI అడ్రెస్ ఎవరికీ చెప్పవద్దు
చాలా మంది తమ UPI ఐడీ లేదా అడ్రెస్ను తెలిసినవారికీ, అర్థంకాని లింకుల ద్వారా తెలియజేస్తూ ఉంటారు. ఇది చాలా ప్రమాదకరం. మీ ఫోన్ నంబర్, వర్చువల్ పేమెంట్ అడ్రెస్ (VPA), QR కోడ్ వంటివి మీ UPI అడ్రెస్లుగా పనిచేస్తాయి. ఇవి గోప్యంగా ఉంచాలి. ఎవరితోనూ వాటిని షేర్ చేయకూడదు. ఎవరైనా డబ్బు అడుగుతుంటే మీరు పేమెంట్ చేయాలి కానీ మీ అకౌంట్ వివరాలు ఇవ్వకూడదు.
పాస్వర్డ్ పటిష్టంగా పెట్టుకోవాలి
ఫోన్లో ఉన్న డిజిటల్ పేమెంట్ యాప్స్కు సింపుల్ పాస్వర్డ్ లేదా స్క్రీన్ లాక్ పెట్టడం చాలా పెద్ద పొరపాటు. పుట్టిన తేదీ, ఫోన్ నంబర్ డిజిట్స్ వంటివి పాస్వర్డ్గా పెట్టొద్దు. ఇది హ్యాకర్లు సులభంగా పసిగట్టే అవకాశమిస్తాయి. మీరు గూగుల్ పే, ఫోన్పే, పేటీఎం వంటివి వాడుతున్నారంటే, వాటికి బలమైన స్క్రీన్ లాక్ లేదా పిన్ తప్పకుండా ఉండాలి. పిన్ ఎవరికీ చెప్పకూడదు. ఎప్పుడైనా మీకు అనుమానం వస్తే వెంటనే పిన్ మార్చండి.
లింకులు, ఫేక్ కాల్స్ నుంచి దూరంగా ఉండాలి
ఇంకో పెద్ద ముప్పు అనుమానాస్పద లింకులు. కొందరు మోసగాళ్లు మీ ఫోన్కు మెసేజ్లు పంపించి, ఆ లింక్ మీద క్లిక్ చేయమంటారు. అది వెరిఫికేషన్ కోసం అని చెబుతారు. కానీ ఇది హ్యాకింగ్ టెక్నిక్. ఈ లింకులు ఓపెన్ చేస్తే మీ ఫోన్ త్రుటిలో హ్యాకింగ్ కు గురవుతుంది.
అలాగే, ఫోన్ ద్వారా OTP, పిన్, బ్యాంక్ వివరాలు అడిగితే, నమ్మకండి. బ్యాంకులు ఎప్పుడూ అలాంటి సమాచారం అడగవు. ఎవరు అడిగినా వాటిని పంచుకోవద్దు. వెంటనే అటువంటి ఫేక్ కాల్స్ని నిర్లక్ష్యం చేయండి.
అధిక ఆప్స్ వాడటం ప్రమాదమే
మీ ఫోన్లో మరీ ఎక్కువ డిజిటల్ పేమెంట్ ఆప్స్ వుండకూడదు. చాలా మంది గూగుల్ పే, ఫోన్పే, పేటీఎం అన్నీ వాడుతుంటారు. ఇవి అవసరం లేదు. ఒకటి లేదా గరిష్ఠంగా రెండు ఆప్స్నే ఉపయోగించండి. బహుళ ఆప్స్ వాడితే భద్రతా లోపాలే కాదు, గందరగోళంగా కూడా మారుతుంది. మీకు మెరుగైన క్యాష్బ్యాక్, రివార్డ్స్ ఇస్తున్న యాప్కి పరిమితం చేయండి. ఇది మీకు స్పష్టత కూడా ఇస్తుంది.
ఆప్స్ను తరచూ అప్డేట్ చేయాలి
అన్ని ఆప్స్కి నూతన వెర్షన్లు విడుదలవుతుంటాయి. అందులో భద్రతా మెరుగుదలలు, బగ్ ఫిక్స్లు, కొత్త ఫీచర్స్ వంటివి ఉంటాయి. కానీ చాలామంది వాటిని అప్డేట్ చేయడం మర్చిపోతారు. ఇది పొరపాటు. మీరు వాడుతున్న యాప్లను తరచూ అప్డేట్ చేయండి. అప్డేట్ చేస్తే హ్యాకింగ్కు అవకాశాలు తగ్గుతాయి. సురక్షితంగా ఫైనాన్షియల్ లావాదేవీలు చేయొచ్చు.
చివరగా చెప్పుకోదగిన విషయం
UPI వాడకం వలన మనం టైం, శ్రమ, కష్టాన్ని ఆదా చేసుకుంటాం. కానీ అదే UPI వాడకం మన అకౌంట్ ఖాళీ చేయగల శక్తి కూడా కలిగి ఉంది. కావున సాంకేతికతను వాడుకుంటూ భద్రతా పరంగా మెలకువగా ఉండాలి. మీరు చెప్పిన చిన్న తప్పు, పెద్ద నష్టానికి దారి తీస్తుంది.
కాబట్టి ప్రతి అడుగూ జాగ్రత్తగా వేయండి. డబ్బు పంపేటప్పుడు ఒక్కసారి కాదు, రెండుసార్లు చూసి పంపండి. ఇది మీ భద్రత, మీ సంపాదన. దాన్ని కాపాడుకోవడం మీ చేతుల్లోనే ఉంది.
మీ ఫ్రెండ్కి కూడా ఈ విషయాలు తెలియజేయండి. ఒక్కసారి మోసపోతే తిరిగి పొందలేనిదే డబ్బు. డిజిటల్ పెయ్మెంట్స్ వాడండి, కానీ మెలకువగా వాడండి.