‘‘మా భూములు సారవంతమైనవి.. అన్ని రకాల కూరగాయలు, పండ్లు, ధాన్యాలు పండుతాయి.. కానీ నీటి వసతి లేకుంటే వర్షాధారంపైనే సాగు చేయాలి.
వానలు కుండపోతగా కురిసినా మట్టిలోకి చుక్క నీరు కూడా ఇంకిపోదు. మా గ్రామాలకు సమీపంలోని ఏలేరు జలాశయం నుంచి కొన్ని కాల్వలు ప్రవహిస్తున్నాయి. కానీ ఆ నీటిని వినియోగించుకునే అవకాశం లేదు..’’ అంటున్నారు రంపచోడవరం సమీపంలోని వేదమామిడిలో కలిసిన రైతు కూలీలు.
అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా రంపచోడవరం, మారేడుమిల్లి మన్యం ప్రాంతంలో అనేక జలపాతాలు, వాగులు, వంకలు ఉన్నాయి. కానీ వాటిలోని చుక్క నీరు కూడా వ్యవసాయమే జీవనాధారమైన అక్కడి రైతులకు ఉపయోగపడడం లేదు.
[news_related_post]కారణం పొలాలు పైకి ఉండగా నీరు క్రిందికి ప్రవహిస్తుంది. ఆ నీరు రావాలంటే లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ఒక్కటే మార్గం. ఇది చాలా ఖరీదైన వ్యవహారం. ప్రభుత్వ సహకారం లేకుండా ఇలాంటి నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులు సాధ్యం కాదు.
అందుకే అతి తక్కువ ఖర్చుతో ‘హైడ్రాలిక్ ర్యామ్’తో నీటిని ఎత్తిపోస్తున్నాం. దీనికి కరెంటు అవసరం లేదు’’ అని మాజీ ఐఏఎస్ అధికారి మనోహర ప్రసాద్ అన్నారు.
మారేడు మిల్లి గిరిజన ప్రాంతాల్లో విద్య, వ్యవసాయం, జీవనోపాధి అభివృద్ధికి ‘సెంటర్ ఫర్ డెవలప్‌మెంట్ రీసెర్చ్’ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థను నడుపుతున్నాడు. సాగునీటి కోసం గిరిజన రైతులు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు అక్కడి వాగులపై ఆరు హైడ్రో రామ్‌లను ఏర్పాటు చేశారు. వీటి ద్వారా దాదాపు 120 ఎకరాలకు నీరు అందుతుంది. అన్ని రకాల పంటలు పండిస్తున్నారు.
హైడ్రాలిక్ రామ్ అంటే ఏమిటి? ఇది ఎలా పని చేస్తుంది?
ఈ హైడ్రాలిక్ రామ్‌లు నీటి యొక్క అధిక పీడనాన్ని యాంత్రిక శక్తిగా మార్చడం ద్వారా పని చేస్తాయి. హైడ్రాలిక్ రామ్‌ల భావనను 1796లో జోసెఫ్ మిచెల్ మోంట్‌గోల్ఫియర్ అనే ఫ్రెంచ్ ఇంజనీర్ తొలిసారిగా కనుగొన్నారు.
ఇది 19వ శతాబ్దంలో మరింత అభివృద్ధి చేయబడింది మరియు గ్రామీణ వ్యవసాయ అవసరాల కోసం ప్రాథమిక నీటి పంపింగ్ పరికరంగా ఉపయోగించబడుతుంది.
ఎలక్ట్రిక్ మోటార్ల ద్వారా నీటిని ఎత్తడం సాధ్యంకాని చోట ఇది నాన్-ఎలక్ట్రిక్ పద్ధతిగా ప్రసిద్ధి చెందింది.
తెలుగు యువకుడి ఆవిష్కరణ
”మన సమీపంలోని నీటి వనరుల ప్రవాహానికి అనుగుణంగా హైడ్రాలిక్ రామ్ (హైడ్రాలిక్ రామ్) సాంకేతికతను సవరించి ‘హైడ్రో రామ్’గా రూపొందించారు. నీటి మట్టం ఎక్కువగా ఉన్న చెక్ డ్యామ్‌లు మరియు వాగుల దగ్గర నీటిని ఎత్తిపోసేందుకు ఇది ఏర్పాటు చేయబడింది. ప్రవాహంలో 4 నుండి 6 అడుగుల ఎత్తు నుండి నీరు క్రిందికి ప్రవహించే చోట ఈ ర్యామ్ పంప్ ఏర్పాటు చేయబడింది. ప్రవాహానికి ఎదురుగా పొడవాటి ఇనుప పైపును అమర్చి పిస్టన్‌ల ద్వారా నీటిని ఎత్తిపోసేలా ఏర్పాటు చేస్తాం. మీ పాదంతో పిస్టన్‌ను రెండుసార్లు క్రిందికి నొక్కండి. అప్పుడు వారు వాటంతట అవే పైకి లేస్తారు. పిస్టన్‌లు పని చేయడంతో, నీటి పీడనం ద్వారా సమీపంలో అమర్చిన పైపు ద్వారా నీటిని పొలాలకు ఎత్తిపోస్తారు” అని ఆయన వివరించారు. పంపును గ్రామీణ ఆవిష్కర్త పి.శ్రీనివాస్ రూపొందించారు.
శ్రీనివాస్, ఒక పొట్టేలుతో ఆవిష్కర్త
కాకినాడ జిల్లా కైకవోలుకు చెందిన శ్రీనివాస్ అనే వ్యక్తి ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో తిరుగుతూ సాగునీటి కష్టాలు ఎదుర్కొంటున్నారని గమనించాడు. పక్కనే నీరు పారుతున్నా వినియోగించుకోలేని రైతుల పేదరికం చూసి చలించిపోయారు. డీజిల్ మరియు విద్యుత్ లేకుండా తక్కువ ఖర్చుతో నీటిని ఎత్తే ఆలోచన నుండి హైడ్రో రామ్ పుట్టింది. దీనిని హైడ్రో లిఫ్ట్ అని కూడా అంటారు. కేవలం ఐటీఐ మాత్రమే చదివాడు. అయితే ఎన్నో ప్రయోగాలు చేసి నిపుణులతో చర్చించి ఎట్టకేలకు ఈ పరికరాన్ని కనిపెట్టాడు.
హైడ్రో రామ్ స్ట్రీమ్‌లో ఇన్‌స్టాల్ చేయబడింది
స్వచ్ఛంద సంస్థల సహకారంతో….
ఈ హైడ్రాలిక్ ర్యామ్‌ల ఏర్పాటులో సీడీఆర్ సంస్థకు సాంకేతిక సహకారం అందించిందని శ్రీనివాస్ తెలిపారు. ఈ పంపుల తయారీకి టాటా ట్రస్ట్ మరియు సిడిఆర్ ఆర్థిక సహాయం అందించాయి.
CDR బృందం
ఈ పరికరాన్ని అమర్చడానికి అయ్యే ఖర్చు దాదాపు రూ.2,50,000.
ఈ హైడ్రో రామ్‌కు నిమిషానికి 60 లీటర్ల నీటిని 20 అడుగుల ఎత్తుకు ఎత్తే శక్తి ఉంది. ఒక్కసారే పెట్టుబడితో రోజుకు కనీసం 8 నుంచి 10 ఎకరాలకు సాగునీరు అందుతుంది. రైతులు డ్రిప్ వినియోగిస్తే నీటిని ఆదా చేసి రెట్టింపు ఎకరాలకు నీరు అందుతుంది. విద్యుత్ అవసరం లేదు. నిర్వహణ ఖర్చులు లేవు.
హైడ్రో రామ్ పరికరాలు
గ్రామాలకు వెలుగు
ఈ పరికరాన్ని మరింత అభివృద్ధి చేసి నీటిని లిఫ్ట్ చేయడమే కాకుండా జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి చేసేందుకు మరిన్ని పరిశోధనలు చేయబోతున్నట్లు శ్రీనివాస్ చెప్పారు. ప్రభుత్వం సహకరిస్తే నీటి కష్టాలే కాకుండా విద్యుత్ కొరత కూడా తీరుతుందన్నారు.
దీంతో పాటు మరికొన్ని ఆవిష్కరణలు కూడా చేస్తున్నాడు. ప్రస్తుతం పెట్రోల్, డీజిల్ లేకుండా నడిచే బైక్‌ను తయారు చేయడంలో 70 శాతం సక్సెస్ సాధించాడు. ప్రభుత్వ అనుమతుల కోసం ఎదురుచూస్తున్నాడు.
తూరుపు మన్యం కొండ ప్రాంతం సహజంగా జలపాతాలు మరియు ఊట నీటి ప్రవాహాలతో విరాజిల్లుతుంది. ఆ నీటిని వినియోగించుకునే సాంకేతికత అందుబాటులో లేకపోవడంతో వృథాగా లోతట్టు ప్రాంతాలకు వెళ్లిపోతోంది. గిరిజన రైతులకు కొత్త ఆశలు నింపుతున్న ఈ హైడ్రో రామ్‌ల ద్వారా తక్కువ ధరకే సాగునీరు పొందొచ్చు. ఎత్తులో ఉన్న వ్యవసాయ భూములకు నీటిని పంపడంలో ఇవి సహాయపడతాయి. ఇది విద్యుత్తును ఉపయోగించనందున ఇది పర్యావరణ అనుకూలమైనది. ప్రభుత్వం, ఇతర సంస్థలు ఈ యువ ఇంజనీర్‌కు మద్దతు ఇస్తే గిరిజన ప్రాంతాలు సస్యశ్యామలం అవుతాయి!
