బ్యాంకింగ్ రంగంలో మరో పెద్ద మార్పుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం శ్రీకారం చుట్టింది. ఇప్పుడు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పని చేస్తున్న గ్రామీణ బ్యాంకులను ఏకీకృతం చేయబోతున్నారు. దీనివల్ల ప్రజలకు మరింత మెరుగైన బ్యాంకింగ్ సేవలు అందించేందుకు అవకాశం ఏర్పడనుంది. ఈ కొత్త పథకానికి పేరు ఒక్క రాష్ట్రం – ఒక్క గ్రామీణ బ్యాంక్ (One State, One RRB Scheme). ఇది మే 1 నుంచి అమలులోకి రానుంది.
గ్రామీణ బ్యాంకుల విలీనానికి కేంద్ర ఆమోదం
ఇటీవల కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ మొత్తం 15 గ్రామీణ బ్యాంకుల విలీనానికి ఆమోదం తెలిపింది. ఇవి 11 రాష్ట్రాల్లో ఉన్న బ్యాంకులు. ఈ విలీనంతో ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న 43 RRBలు ఇప్పుడు 28కి తగ్గిపోతాయి. ఇప్పటి వరకు 26 రాష్ట్రాలు, 2 కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల్లో 43 గ్రామీణ బ్యాంకులు సేవలు అందిస్తున్నాయి. కానీ ఇప్పుడు ఒక్కో రాష్ట్రానికి ఒకే ఒక RRB ఉండేలా మార్పులు తీసుకువస్తున్నారు.
ఒక్క రాష్ట్రం – ఒక్క గ్రామీణ బ్యాంక్ స్కీమ్ అంటే ఏమిటి?
ఈ స్కీం వెనుక ఉన్న ఉద్దేశ్యం చాలా స్పష్టంగా ఉంది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఉన్న బ్యాంకులను సమీకరించి, ఒక్కటిగా ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా ఆర్థిక సేవల్లో సమర్థత పెరగడం, పనితీరు మెరుగవడం, వ్యయాల తగ్గింపు సాధ్యమవుతుంది. ఇది డాక్టర్ వ్యాస్ కమిటీ సూచనల ఆధారంగా 2005లో మొదలైన ప్రాసెస్.
ఈ మార్పు వల్ల రాష్ట్రంలో ఉన్న అన్ని గ్రామీణ బ్యాంకులు పోటీకి బదులుగా ఒకటిగా పనిచేయగలుగుతాయి. ఇదే బ్యాంకింగ్ గవర్నెన్స్ను మెరుగుపరిచే మార్గం. అలాగే మానవ వనరులు, సాంకేతిక వనరులు సమర్ధవంతంగా ఉపయోగించుకోవచ్చు. ఈ విలీనాన్ని గ్రామీణ బ్యాంకుల చట్టం, 1976 సెక్షన్ 23A (1) కింద కేంద్రం ఆమోదించింది.
మే 6న సమీక్ష సమావేశం
ఈ పథకానికి సంబంధించిన అమలు వివరాలను మే 6న కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ సమీక్షించనున్నారు. ఆ రోజు గ్రామీణ బ్యాంకుల ప్రతినిధులతో సమావేశం నిర్వహించనున్నారు. ఇందులో విలీనాల ప్రగతిపై, తదనంతర సమస్యలపై చర్చ జరుగనుంది.
ఏ రాష్ట్రంలో ఏ బ్యాంకులు విలీనం అవుతున్నాయి?
ఈ విలీన ప్రక్రియలో ఆంధ్రప్రదేశ్, ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, గుజరాత్, జమ్ము & కాశ్మీర్, కర్ణాటక, మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఒడిశా, రాజస్థాన్, పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రాల్లోని RRBలు ఒకటిగా అవుతాయి.
ఆంధ్రప్రదేశ్లో
ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో చైతన్య గోదావరి గ్రామీణ బ్యాంక్, ఆంధ్ర ప్రగతీ గ్రామీణ బ్యాంక్, సప్తగిరి గ్రామీణ బ్యాంక్, ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామీణ వికాస్ బ్యాంక్ లను విలీనం చేసి ‘ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామీణ బ్యాంక్’ ఏర్పాటు చేయనున్నారు. వీటికి యూనియన్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా, కెనరా బ్యాంక్, ఇండియన్ బ్యాంక్, స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా లాంటి పెద్ద బ్యాంకులు స్పాన్సర్లు.
ఉత్తరప్రదేశ్లో
ఇక్కడ బరోడా యూపీ బ్యాంక్, ఆర్యవర్త బ్యాంక్, ప్రథమా యూపీ గ్రామీణ బ్యాంక్ లను కలిపి ‘ఉత్తరప్రదేశ్ గ్రామీణ బ్యాంక్’ ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఇది లక్నోలో ప్రధాన కార్యాలయం కలిగి ఉంటుంది. స్పాన్సర్ బ్యాంకుగా బ్యాంక్ ఆఫ్ బరోడా కొనసాగుతుంది.
పశ్చిమ బెంగాల్లో
బంగియ గ్రామీణ వికాస్ బ్యాంక్, పశ్చిమ బెంగాల్ గ్రామీణ బ్యాంక్, ఉత్తర బంగ ప్రాంతీయ గ్రామీణ బ్యాంక్ లు కలిపి ‘పశ్చిమ బెంగాల్ గ్రామీణ బ్యాంక్’ రూపుదిద్దుకుంటుంది. దీని ప్రధాన కార్యాలయం కోల్కతాలో ఉంటుంది. పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ స్పాన్సర్ బ్యాంక్గా వ్యవహరిస్తుంది.
ఇలాగే మిగతా 8 రాష్ట్రాల్లో కూడా రెండు లేదా మూడు గ్రామీణ బ్యాంకులను ఒకటిగా విలీనం చేస్తారు.
మీపై ప్రభావం ఏంటంటే…
ఈ మార్పు వల్ల గ్రాహకులకు సేవలు మరింత వేగంగా, అందుబాటులో లభిస్తాయి. అలాగే ఒకే బ్రాంచ్లో అన్ని సేవలు పొందే అవకాశం ఉంటుంది. ఇక కొత్త బ్యాంక్ ద్వారా లోన్లు, డిపాజిట్లు, ఇతర సేవలు మరింత స్పష్టంగా, సమర్థవంతంగా అమలవుతాయి.
ఇది బ్యాంకింగ్ రంగంలో చాలా పెద్ద పరివర్తన. దీని వల్ల గ్రామీణ ప్రాంతాల ఆర్థిక పురోగతి కూడా వేగంగా జరగవచ్చని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.
ఈ మార్పుతో మీ గ్రామీణ బ్యాంక్ ఖాతా, IFSC కోడ్, ఖాతా నెంబరు వంటి వివరాలు మారే అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి మీ బ్యాంక్ బ్రాంచ్కి వెళ్లి తాజా సమాచారం తెలుసుకోండి. ఇప్పుడు తెలుసుకోకపోతే తరువాత చికాకులకు గురవుతారు.
ఒక్క రాష్ట్రం – ఒక్క గ్రామీణ బ్యాంక్: గ్రామీణ బ్యాంకింగ్లో కొత్త యుగానికి నాంది.